Tại hội nghị trực tuyến giữa Thủ tướng và các doanh nghiệp ngày 26-9, ông Đặng Hồng Anh – chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam – đã gây xôn xao khi cho hay qua tìm hiểu, có những đơn vị bán bộ kit test nhanh COVID-19 chỉ khoảng 1,5 USD.
Theo ông Đặng Hồng Anh, nếu Chính phủ cử bộ phận liên hệ trực tiếp với các đơn vị ở nước ngoài, với số lượng mua lên đến 100 triệu test, giá bán sẽ còn khoảng 1 USD, dưới 25.000 đồng/test.
Trong khi các địa phương đấu thầu các test này khoảng 70.000 – 80.000 đồng. Nếu giảm được 50.000 đồng/test, 100 triệu test giảm được 5.000 tỉ đồng…
Giá loạn cào cào
Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 27-9, ông Đặng Hồng Anh cho biết Bộ Y tế đã công bố về các sinh phẩm, trang thiết bị y tế để xét nghiệm SARS-CoV-2… Với mức giá công bố này, các doanh nghiệp nhập khẩu cộng thêm nhiều chi phí, song giá vốn chỉ khoảng 50.000 đồng. Nếu mua trực tiếp từ nhà sản xuất số lượng lớn, giá sẽ rẻ hơn rất nhiều.
Theo ông Anh, các nhà sản xuất tại Đức, châu Âu và kể cả Mỹ đều bán giá gốc dưới 1,5 USD.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, một chủ hàng nhập khẩu từ Hàn Quốc về Việt Nam cho biết có thể cung cấp test nhanh xét nghiệm loại sản xuất ở Hàn Quốc với giá 60.000 đồng/test (loại không thuế), nếu nhập khẩu chính ngạch, giá sẽ cao hơn chút đỉnh.
Theo ghi nhận, kit test nhập khẩu về Việt Nam đang có rất nhiều mức giá. Vừa qua đã có tình trạng giảm giá liên tục, đặc biệt là một số kit nhập khẩu từ Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ…
So với giá kê khai trên cổng công khai giá của Bộ Y tế, giá bán kit test sẽ tùy thuộc vào số lượng mua và sẽ được giảm nhiều nếu mua sỉ. Đặc biệt, giá bán lẻ rẻ hơn nhiều so với giá kê khai. Cụ thể loại test kê khai giá 160.000 – 198.000 đồng/test nhưng giá bán lẻ chỉ 150.000 đồng, bán sỉ 130.000 đồng, mua nhiều lại một mức giá khác nữa.
Giá test loạn cào cào nên giám đốc một sở y tế khu vực phía Nam đã phàn nàn trong cuộc họp trực tuyến do Bộ Y tế tổ chức, là tỉnh này sử dụng test nhanh cho công nhân nhưng không biết giá nào hợp lý bởi xem trên cổng công khai giá thì giá rất cao, đơn vị bán test lại tiếp thị giá rất thấp, sở y tế dù thấy giá thấp cũng không biết chuẩn chưa vì không có cơ sở so sánh.
Giá rẻ dần theo số lượng
Liên hệ với một doanh nghiệp nhập khẩu bộ xét nghiệm nhanh từ Hàn Quốc có mức giá công bố cập nhật 128.000 đồng/test (giá đã công bố trước đó là 198.000 đồng/test), đại diện doanh nghiệp này cho hay hiện cung cấp 2 loại test nhanh, loại dùng cho chuyên gia ngoáy dịch tỵ hầu và loại tự sử dụng vừa được Bộ Y tế cấp giấy phép mang tên Home test.
Về giá cả, vị này cũng cho hay giá bán thực tế thấp hơn nhiều so với giá công bố, song doanh nghiệp này không bán trực tiếp cho khách mà bán qua đại lý. Tùy theo lợi nhuận, các đại lý sẽ bán loại test tỵ hầu chênh lệch 5.000 – 7.000 đồng/test, có nơi thành 95.000 đồng/test, song có nơi sẽ bán 100.000 đồng/test.
Còn đối với loại ngoáy mũi Home test, giá bán sẽ cao hơn loại ngoáy tỵ hầu 5.000 – 10.000 đồng/test. Để mua hàng trực tiếp, vị đại diện của doanh nghiệp này giới thiệu chủ đại lý tên S..
Ông S. cho hay với loại lấy dịch tỵ hầu mà các lực lượng y tế đang sử dụng, giá 91.000 đồng/test nếu lấy dưới 5.000 test, lấy 10.000 test còn 89.000 đồng/test. Còn với loại Home test tự dùng, đại lý này bán với giá từ 105.000 – 110.000 đồng/test, tùy theo số lượng và các mức giá trên đã bao gồm VAT, phí vận chuyển.
Sao không đấu thầu tập trung?
Hôm 23-9, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra các vi phạm về giá dịch vụ chẩn đoán nhanh và xét nghiệm PCR, việc sản xuất, kinh doanh sinh phẩm, thuốc… nhằm phòng chống việc đầu cơ, tăng giá, bán hàng giả, hàng nhái…
Bộ Y tế cho biết có cập nhật giá trên trang dmec.moh.gov.vn. Tuy nhiên giá này do doanh nghiệp công bố và tự chịu trách nhiệm, kit test và các trang thiết bị y tế không thuộc danh mục quản lý giá (trong khi thuốc thuộc nhóm này và có quy định rất rõ về đàm phán giá, đấu thầu tập trung giúp giảm giá).
Nhu cầu sử dụng kit test xét nghiệm tăng rất cao và tỉ lệ rất lớn trong số này là sử dụng ngân sách nhà nước để mua. Tại sao không đàm phán giá, đấu thầu tập trung để giá kit test hợp lý hơn, hoặc có hình thức cạnh tranh để giá phù hợp hơn? Câu hỏi này xin gửi tới Bộ Y tế.
“Cần cơ chế cởi mở hơn”
Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện thị trường có 1 loại test nhanh kháng nguyên sản xuất trong nước được cấp phép và 20 sản phẩm test nhanh kháng nguyên nhập khẩu từ nước ngoài (loại đã được cấp phép), với mức giá dao động từ gần 80.000 – 200.000 đồng/test. Với test PCR, thị trường có 5 sản phẩm trong nước với giá khoảng 180.000 – 470.000 đồng và 25 sản phẩm nhập khẩu giá 250.000 – 600.000 đồng/test.
Thông tin từ Bộ Y tế cũng cho biết trước 20-8, giá test nhanh cao hơn, nhưng đến 25-9 đã có nhiều đơn vị giảm giá, giảm 20.000 – 70.000 đồng/test. Do giá test nhiều mức, có tình trạng mỗi đơn vị một giá test khác nhau; cùng dịch vụ test nhanh cho tài xế xe luồng xanh, có nơi thu 70.000 đồng, có nơi thu 200.000 đồng và có nơi cao hơn nữa.
Ông Đặng Hồng Anh đề xuất cần có một cơ chế cởi mở hơn để các doanh nghiệp nhập khẩu. “Ví dụ bộ xét nghiệm nhanh đã được Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép rồi thì Việt Nam nên cho phép nhập khẩu. Còn hiện nay cơ chế xin – cho nên phải xin giấy phép mới nhập được. Đôi khi nhà nhập khẩu độc quyền sản phẩm của hãng sẽ bán đắt hơn” – ông Anh nói.
