Wyverne Flatt đối mặt cáo buộc hình sự vì chính quyền làng Canajoharie ở New York cho rằng ông nuôi nhốt trái phép Ellie, chú lợn ỉ giống Việt Nam.
Ellie rúc vào người Flatt khi ông ngồi xem tivi, thỉnh thoảng lăn qua lăn lại để được xoa bụng. Flatt coi “cô lợn ỉ” nặng 55 kg như một thành viên trong gia đình. Ellie đã hỗ trợ tinh thần, giúp ông vượt qua nỗi đau ly hôn và cái chết của mẹ.
Tuy nhiên, chính quyền ở Canajoharie, ngôi làng thuộc hạt Montgomery, bang New York, Mỹ, lại nhìn nhận vấn đề theo cách khác. Với họ, con vật thuộc loài nuôi trong trang trại và Flatt đang có hành vi nuôi nhốt lợn trong nhà trái phép.
Sự việc có thể sớm bị đưa ra tòa hình sự. Nhưng nó cũng thu hút chú ý của những người yêu lợn, tin rằng loài động vật này đáng được tôn trọng với tư cách là một “bạn đồng hành 4 chân” của con người, thay vì chỉ là nguồn thực phẩm.
“Tôi không bao giờ nghĩ tới chuyện từ bỏ ai đó vốn là một phần của gia đình”, Flatt nói khi đang vỗ về con lợn trong bếp. “Ellie rất khôn, thậm chí còn thông minh hơn chó. Tôi cho rằng nó có thể chăm sóc người khác khi họ xuống tinh thần, vì nó sẽ tới gần và rúc vào bạn”.
Ellie, con lợn ỉ giống Việt Nam có màu lông đen, phát ra tiếng kêu lục cục trên sàn gạch hoa khi bước ra từ trong bếp. Flatt sống ở Nam Carolina khi nhận nuôi Ellie năm 2018, lúc con vật mới “to bằng chiếc giày”.
Ellie được Flatt mang theo khi ông chuyển tới Canajoharie, ngôi làng nhỏ bên dòng sông Mohawk, năm 2019. Flatt, 54 tuổi, mua một căn nhà gần trung tâm làng và định mở nhà hàng ở tầng một. Ngoài Ellie, Flatt còn nuôi hai con chó và hai con mèo.
Tháng 10/2019, một thành viên hội đồng làng Canajoharie bảo Flatt rằng ông đã nuôi nhốt Ellie trái phép, khi người này tới thăm nhà để khảo sát cấp phép xây dựng. Khi chính quyền phát hiện Ellie vẫn ở trong nhà 6 tháng sau, Flatt nhận được giấy cảnh báo về hành vi vi phạm luật cấm nuôi nhốt động vật trong nhà theo quy định của chính quyền địa phương. Mâu thuẫn ngày càng lớn từ đó và chính quyền làng Canajoharie quyết định đệ đơn kiện.
Flatt cho rằng chính quyền đang kỳ thị Ellie, con lợn lúc nào cũng sạch sẽ và thông minh. Hàng xóm của ông cũng ký vào giấy cam đoan họ thích Ellie. Jeff Baker, người đứng đầu chính quyền làng, từ chối bình luận trong khi chờ tòa xử kiện. Tuy nhiên, một luật sư của chính quyền viết trong đơn khởi kiện rằng Ellie tiềm ẩn mối nguy cho sức khỏe cộng đồng.
“Nếu ai cũng công khai phớt lờ quy định về nuôi nhốt động vật của làng, chúng ta sẽ sống trong một xã hội vô pháp”, người này viết.
Số phận của Ellie phụ thuộc vào hướng dẫn của liên bang, trong đó quy định các khu vực tự quản nên cung cấp “chỗ ở hợp lý” cho một con vật khi nó được chứng minh có thể hỗ trợ về tinh thần cho nhu cầu liên quan tới người khuyết tật. Luật sư của Flatt lập luận rằng Ellie đáp ứng được yêu cầu đó, bởi nó đã giúp Flatt cai thuốc chống trầm cảm và bớt lo lâu.
Chính quyền làng tranh luận rằng họ sẵn sàng cung cấp chỗ ở hợp lý cho con lợn ỉ, nhưng Flatt không đáp ứng được điều kiện trong hướng dẫn liên bang.
“Bị đơn không đưa ra được bằng chứng pháp lý cho thấy anh ta là người khuyết tật, cũng không có bằng chứng nào cho thấy khuyết tật ấy được khắc phục bằng cách nuôi một con vật hỗ trợ tình cảm, hay con lợn là biện pháp hỗ trợ duy nhất giúp anh ta cải thiện tinh thần”, luật sư Kristen Dunn viết trong đơn kiện năm ngoái.
Một phiên tòa dự kiến được mở ngày 22/3, nhưng sau đó đã bị hoãn. Nếu bị kết tội, Flatt có thể đối mặt án tù hoặc bị tước quyền nuôi Ellie.
Flatt không phải chủ sở hữu lợn đầu tiên vi phạm luật nhà ở địa phương. Năm 2019, một gia đình ở ngoại ô Buffalo của thị trấn Amherst, bang Massachusetts, không được phép nuôi Pork Chop, con lợn ỉ hỗ trợ tinh thần cho con dâu của gia đình. Năm 2018, một phụ nữ ở Indiana cũng bị yêu cầu từ bỏ con lợn hỗ trợ tinh thần vì lý do tương tự.
Người dân Mỹ nuôi lợn làm thú cưng trong nhiều thập kỷ, nhưng những người ủng hộ lợn cho hay chúng vẫn bị coi là gia súc. “Nhiều người vẫn cho rằng lợn chỉ là thức ăn”, Kathy Stevens, người sáng lập Trạm cứu hộ Động vật Catskill, đồng thời là người ủng hộ Flatt, nói.
Nhiều thành phố ở Mỹ đã cho phép người dân nuôi lợn trong nhà làm thú cưng. Theo thông tin từ Hiệp hội Lợn cưng Bắc Mỹ, một số địa phương quy định cụ thể về trọng lượng hay giống lợn được nuôi trong nhà.
Làng Canajoharie hồi tháng 1 thông qua quy định mới, trong đó cấm nuôi nhốt gia súc trong nhà, sau nhiều trường hợp vi phạm. Flatt cho biết nhiều người ngoài làng đã đề nghị nhận nuôi Ellie, nhưng ông vẫn muốn chiến đấu để giữ nó lại trong nhà.
“Tôi hy vọng cuộc chiến pháp lý sẽ tạo tiền lệ để mọi người hiểu rằng những con lợn này là thú cưng”, ông nói. “Chúng không phải thứ bạn mang về nhà để giết mổ rồi ăn thịt”.
