Các cam kết tăng cường hợp tác được Mỹ và Indonesia đưa ra trong bối cảnh hai nước đang tổ chức cuộc tập trận có quy mô lớn chưa từng có tại Đông Nam Á.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và người đồng cấp Indonesia Retno Marsudi đã khởi động cuộc “đối thoại chiến lược” giữa hai nước ngày 3-8. Hai bên nhấn mạnh quan điểm hợp tác trong nhiều vấn đề bao gồm Biển Đông, COVID-19, biến đổi khí hậu,…
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, đây là cuộc đối thoại chiến lược đầu tiên giữa Washington và Jakarta sau khi hai bên thiết lập quan hệ đối tác chiến lược năm 2015.
“Indonesia là một đối tác dân chủ mạnh mẽ của Mỹ”, ông Blinken khẳng định trong cuộc gặp trực tiếp bà Marusdi, nhấn mạnh Washington đánh giá cao tiếng nói mạnh mẽ của Jakarta trong ASEAN.
Đáp lại, bà Marsudi khẳng định Mỹ là đối tác quan trọng của ASEAN trong việc triển khai tầm nhìn Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Ngoại trưởng Indonesia khẳng định quan hệ bền chặt với Jakarta sẽ hỗ trợ Mỹ khi nước này tăng cường hiện diện tại khu vực.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết hai bên đã cam kết hợp tác trong cuộc chiến chống đại dịch toàn cầu, khủng hoảng khí hậu và tội phạm an ninh mạng.
Trong vấn đề Biển Đông, ngoại trưởng Mỹ và Indonesia nhấn mạnh sẽ tiếp tục hợp tác để bảo vệ quyền tự do hàng hải trong khu vực.
Theo Hãng tin Reuters, cuộc gặp giữa ông Blinken và bà Marsudi diễn ra ngay trước thềm một hội nghị trực tuyến giữa Mỹ với các nước ASEAN ngày 3-8. Chính quyền Mỹ đang gia tăng các hoạt động tiếp xúc với Đông Nam Á trong vài tuần qua.
Ngoài chuyến thăm của các quan chức quốc phòng và ngoại giao cấp cao, Mỹ cũng tiến hành một số hoạt động quân sự với các nước trong khu vực.
Báo South China Morning Post cho biết hơn 4.500 binh sĩ của Mỹ và Indonesia đang tham gia cuộc tập trận Lá chắn Garuda 2021, đánh dấu đợt diễn tập lớn nhất giữa hai bên kể từ năm 2009.
Cuộc tập trận kéo dài 2 tuần, bắt đầu từ ngày 1-8, trên các đảo Sumatra, Sulawesi, Borneo của Indonesia.
Tham mưu trưởng Lục quân Indonesia, tướng Andika Perkasa, khẳng định cuộc tập trận năm nay có rất nhiều ý nghĩa, không đơn thuần là một hoạt động quân sự. “Lá chắn Garuda 2021 được tổ chức để củng cố tình bạn giữa Mỹ và Indonesia”, ông Perkasa nói.
Giới quan sát cũng chú ý hơn đến tập trận năm nay vì nó diễn ra ngay trong lúc dịch COVID-19 vẫn đang rất phức tạp.
Jakarta có quan hệ an ninh chặt chẽ với Washington nhưng tiếp tục thúc đẩy quan hệ kinh tế mạnh mẽ với Bắc Kinh. Nhà phân tích Derek Grossman (Mỹ) dự đoán Trung Quốc sẽ theo dõi mối quan hệ giữa Indonesia với Mỹ và hy vọng đảo quốc này sẽ “giữ được sự cân bằng”.
Indonesia không phải là một bên tranh chấp ở Biển Đông nhưng ngày càng quan tâm đến vấn đề này. Nguyên nhân một phần xuất phát từ việc Trung Quốc đưa ra yêu sách đường 9 đoạn vô lý chồng lấn với vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia.