Trong cuộc phỏng vấn độc quyền trên Đài ABC News ngày 19.8, Tổng thống Mỹ Joe Biden bất ngờ liệt kê Đài Loan vào cùng trạng thái với các đồng minh NATO, Nhật Bản và Hàn Quốc mà Washington có cam kết bảo vệ công khai.
Điều 5 Hiệp ước NATO quy định bất kỳ cuộc tấn công vào thành viên nào của liên minh đều bị xem là tấn công toàn bộ khối và sẽ bị đáp trả, trong khi Hàn Quốc và Nhật Bản đều có hiệp ước phòng thủ chung với Mỹ. Đài Loan thì khác – không có quan hệ ngoại giao chính thức, không có hiệp ước nào, nhưng được Mỹ hỗ trợ cải thiện năng lực phòng vệ. Khi nhắc đến viễn cảnh Mỹ đáp trả hành động chống lại đồng minh theo điều 5 Hiệp ước NATO, ông Biden nói điều đó cũng tương tự với Đài Loan.
Phát biểu của ông Biden lập tức đánh động tới Bắc Kinh. Trong cuộc họp báo hôm qua, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố nguyên tắc “một Trung Quốc” là lằn ranh đỏ bất khả xâm phạm, đồng thời gửi thông điệp cảnh báo với bên nào chạm tới nó. Giới quan sát cho rằng ông Biden nói nhầm, còn một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ sau đó nhanh chóng khẳng định chính sách của Washington đối với Đài Loan không thay đổi.
Dù thường lên tiếng về nguy cơ Bắc Kinh đe dọa thống nhất Đài Bắc bằng vũ lực, nhưng Washington đến nay vẫn duy trì sự “mơ hồ chiến lược” về khả năng can thiệp quân sự trong kịch bản xung đột hai bên bờ eo biển Đài Loan. Trong khi đó, Đài Loan chính là lằn ranh đỏ quan trọng nhất mà Trung Quốc đã vạch ra với Mỹ tại cuộc gặp cấp cao song phương diễn ra hồi tháng 7 tại Thiên Tân.
Do đó, nếu phát biểu trên của ông Biden không phải nhầm mà có chủ ý khác thì có thể dẫn đến những hệ quả khó lường.
